Με δύο ανακοινώσεις του και, μάλιστα, μέσα σε διάστημα τριών ημερών, το Υπουργείο Οικονομικών ενέμεινε στην απόφασή του να προχωρήσει στη θέσπιση του νέου πλαισίου για την παραχώρηση και τα έργα στον αιγιαλό και την παραλία, υπερασπιζόμενο την αναγκαιότητα της προτεινόμενης ρύθμισης.
Υπάρχει, βέβαια, μία πιθανότητα να υπάρξουν κάποιες επιμέρους τροποποιήσεις, χωρίς, ωστόσο, να μεταβάλλεται ο βασικός στόχος του νομοθετήματος, που είναι η ενίσχυση της εκμετάλλευσης της παράκτιας ζώνης της χώρας.
Οι βασικές αλλαγές, που επέρχονται στη νομοθεσία, με το νέο σχέδιο νόμου, είναι οι εξής:
– Ως προς την οριοθέτηση του αιγιαλού, προτείνεται η χρησιμοποίηση ερευνητικού προγράμματος της Κτηματολόγιο Α.Ε, με βάση το οποίο έγινε προκαταρκτική χάραξη αιγιαλού σε όλη τη χώρα. Οι χάρτες θα εγκριθούν από τις κτηματικές υπηρεσίες. Το πλεονέκτημα της χρήσης του συγκεκριμένου υλικού (ορθοφωτοχάρτες) είναι ότι θα επισπευσθεί η χάραξη αιγιαλού σε όλη τη χώρα, η οποία σήμερα γίνεται κατά περίπτωση, συνήθως έπειτα από αίτηση ιδιώτη και είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα. Το μειονέκτημα είναι ότι οι ορθοφωτοχάρτες της Κτηματολόγιο Α.Ε. αποτυπώνουν τη σημερινή κατάσταση, αλλά δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν οικολογικά κριτήρια.
– Ως προς την οριοθέτηση της παραλίας, παραμένουν σε ισχύ ορισμένες από τις ισχύουσες ρυθμίσεις, όπως οι ρυθμίσεις που αφορούν στην ταυτόχρονη οριοθέτηση της ζώνης παραλίας και του αιγιαλού, στη μη δυνατότητα υπέρβασης σε πλάτος τα 50 μέτρα και στη δυνατότητα απαλλοτρίωσης ακινήτων στην παραλία υπέρ του Δημοσίου, ως ρυμοτομούμενα.
Υπάρχουν, όμως, ορισμένες διαφοροποιήσεις, όπως η ρύθμιση που αφορά στην περιέλευση ακινήτων ΝΠΔΔ σε ζώνη παραλίας στο Κράτος, χωρίς αντάλλαγμα, μόνο αν έχουν καταλήξει στο ΝΠΔΔ από δωρεάν παραχώρηση του Κράτους, σε αντίθεση με το σήμερα ισχύον καθεστώς, δυνάμει του οποίου τα εν λόγω ακίνητα περιέρχονται χωρίς αντάλλαγμα στο Κράτος, άνευ άλλων προϋποθέσεων.
Επίσης, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, η αναγκαιότητα χάραξης της ζώνης παραλίας κρίνεται από Επιτροπή, για έργα που απέχουν 50 μέτρα από τον αιγιαλό, σε αντίθεση με το ισχύον καθεστώς, όπου η χάραξη ζώνης παραλίας είναι υποχρεωτική και, μάλιστα, για έργα που απέχουν 100 μέτρα από τον αιγιαλό.
Τέλος, διευκολύνεται η δόμηση σε μικρά οικόπεδα στο όριο της ζώνης παραλίας, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, αν εμπίπτουν και στη ζώνη αυτή και χάνουν την αρτιότητά τους λόγω εμβαδού, θεωρούνται κατά παρέκκλιση άρτια, αν το εμβαδόν του απομένοντος υπερβαίνει το 80% του απαιτούμενου από τον νόμο. Η διάταξη, μάλιστα, έχει αναδρομική ισχύ. Αναλόγως, μη άρτια και οικοδομήσιμα δημόσια ακίνητα, που έχουν καταγραφεί ως παλαιοί αιγιαλοί, μπορούν να μεταβιβάζονται χωρίς διαγωνισμό και κατά παρέκκλιση των διατάξεων, που τυχόν ισχύουν για την απαγόρευση κατάτμησης των ακινήτων σε όμορους ιδιοκτήτες.
– Όσον αφορά στην παραχώρηση της χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας, στην ισχύουσα νομοθεσία ορίζεται σαφώς, ότι η παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού και παραλίας δεν θα πρέπει να παραβιάζει τον προορισμό τους ως κοινόχρηστο αγαθό και δεν θα πρέπει να επιφέρει αλλοίωση στη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία, καθώς επίσης και ότι δεν θα πρέπει να εμποδίζεται η ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών, αλλά και ότι απαγορεύεται η παραχώρηση της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας.
Στο σχέδιο νόμου, αντίθετα, οι αναφορές αυτές περιορίζονται και αντ’ αυτών αναφέρεται ότι με την πράξη παραχώρησης τίθενται οι αναγκαίοι όροι για τη διασφάλιση της απόλαυσης εκ μέρους του κοινού, με τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των προσώπων, στα οποία κατανέμεται η χρήση. Με την πρόβλεψη αυτή απαλείφονται, ουσιαστικά, όλοι οι περιορισμοί στην ανώτατη παραχωρούμενη έκταση των 500 τ.μ. και τη διατήρηση ελεύθερων ζωνών 100 τ.μ. ανάμεσα σε παραχωρήσεις. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι όροι θα εξειδικευτούν αργότερα, με απόφαση υπουργού, ενώ η περιβαλλοντική αδειοδότηση όσων δραστηριοτήτων τη χρειάζονται προτείνεται να γίνεται πριν από την έκδοση της απόφασης παραχώρησης και όχι εκ των υστέρων, όπως συμβαίνει σήμερα.
– Αναφορικά με τα μόνιμα έργα σε αιγιαλό και παραλία, σημειώνεται ότι πρόκειται για το ένα από τα δύο σημεία, στα οποία θα επέλθει ουσιώδης διαφοροποίηση από την ισχύουσα νομοθεσία. Σήμερα, επιτρέπεται να γίνονται έργα για βιομηχανικούς, λιμενικούς, εμπορικούς και συγκοινωνιακούς σκοπούς, ενώ υπάρχει και μια ασαφής αναφορά σε άλλου είδους σκοπούς. Όλα αυτά εγκρίνονται με απόφαση υπουργού. Με την προτεινόμενη νομοθεσία, η ασαφής αναφορά δεν απαλείφεται, αλλά επεκτείνεται σε όλους, ανεξαιρέτως, τους επιχειρηματικούς σκοπούς, ενώ τη σχετική απόφαση λαμβάνει ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
– Ως προς τις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων, παρατηρείται ότι πρόκειται για τη δεύτερη μεγάλη αλλαγή στη νομοθεσία. Κάθε αυθαίρετο, που χρησιμοποιείται για επιχειρηματικούς σκοπούς, μπορεί με τη νέα νομοθεσία να νομιμοποιηθεί με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και την καταβολή προστίμου, ενώ εξαιρείται, σαφώς, μόνο η κατοικία. Απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση ή μια έκθεση για τις οχλήσεις στο περιβάλλον από το αυθαίρετο και πώς μπορούν να περιοριστούν. Η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων στον αιγιαλό και την παραλία δεν παρέχεται σήμερα από τη νομοθεσία, ενώ,μάλιστα, εξαιρέθηκαν από τους δύο νόμους για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων.
– Δίνεται δυνατότητα παραχώρησης θαλασσίου ή λιμναίου χώρου για πάρκα αναψυχής, μέχρι 1.500 τ.μ, για την εξυπηρέτηση πολιτιστικών σκοπών ή ψυχαγωγίας λουομένων ή άλλων σκοπών, εκτός εστιατορίων ή κέντρων αναψυχής.
– Δίνεται η δυνατότητα παραχώρησης νησίδων, υφάλων και σκοπέλων, μεταξύ άλλων για τουριστικούς και εν γένει επιχειρηματικούς σκοπούς. Μάλιστα, μπορεί να γίνεται και απευθείας παραχώρηση, αν ζητηθεί από ΝΠΔΔ. Επιτρέπεται η επιχωμάτωση του θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση στρατηγικών τουριστικών επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ και ΕΣΧΑΔΑ), κατά 5 τετραγωνικά ανά κλίνη.
Σημειώνεται ότι όλα τα προαναφερθέντα συνιστούν μερικές, μόνο, τροποποιήσεις, που προβλέπονται στο νέο σχέδιο νόμου, το οποίο έχει ήδη προκαλέσει πολλές και σφοδρές αντιδράσεις. Χαρακτηριστικό είναι ότι η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε με την κατάθεση περισσοτέρων από 900 σχολίων, ένας αριθμός-ρεκόρ για το opengov.gr!
Παράλληλα, πλήθος φορέων, οργανώσεων και πολιτών έχουν εκφράσει δημόσια την αντίθεσή τους, ενώ σε δύο ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενάντια στο νόμο έχουν συλλεχθεί περισσότερες από 100.000 υπογραφές.
Το θέμα έχει λάβει διεθνή διάσταση, καθώς πολλά διεθνή ΜΜΕ έχουν ασχοληθεί με αυτό, ενώ οι αντιδράσεις δεν λείπουν ούτε και από το εσωτερικό της κυβέρνησης.
Σημειώνεται, τέλος, ότι η διαβούλευση επί του προαναφερθέντος σχεδίου νόμου, καθώς και η περαιτέρω επεξεργασία του μετατέθηκε, σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, για το χρονικό διάστημα μετά από τις ευρωεκλογές.
