Στη θέσπιση ενός προσωρινού πλαισίου προστασίας της Γυάρου, διάρκειας δύο ετών, προχώρησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ( εφεξής ΥΠΕΝ). Το νησί, γνωστό κυρίως για την έντονη πολιτική του ιστορία, διαθέτει παράλληλα και μια εξαιρετικής σημασίας βιοποικιλότητα, η οποία χρήζει αναμφισβήτητα προστασίας, δεδομένου ότι στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του νησιού εντοπίζεται και αναπαράγεται περίπου το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας Monachus monachus.
Πράγματι, ήδη από το 2010, εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το πενταετές πρόγραμμα « Ολοκληρωμένη προστασία για τη μεσογειακή φώκια στις Βόρειες Κυκλάδες» με συντονιστή το WWF και εταίρους το ΥΠΕΝ, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, την Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων, τους Δήμους Σύρου και Άνδρου, τη MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας, το Ινστιτούτο Tethys καθώς και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Επρόκειτο για μια συντονισμένη προσπάθεια διάφορων φορέων, η οποία το 2011 είχε σαν αποτέλεσμα την ένταξη της Γυάρου στο δίκτυο Natura, ενός πανευρωπαϊκού δικτύου προστασίας των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους. Ακολούθησε το 2014 η ανάθεση από το ΥΠΕΝ ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης για το νησί, η οποία και παραδόθηκε πέρυσι από το WWF. Οι αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απέναντι στην καθυστέρηση του ΥΠΕΝ να προχωρήσει στη θεσμοθέτηση του πλαισίου για την ανακήρυξη της περιοχής σε εθνικό πάρκο, κρίθηκαν αποτελεσματικές και εν τέλει θεσπίστηκε το νέο προσωρινό, διετές πλαίσιο.
Πιο συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από το προαναφερθέν πλαίσιο, η Γυάρος διαιρείται πλέον σε τρεις επιμέρους ζώνες σε καθεμία εκ των οποίων επιτρέπεται μόνο η επιστημονική μελέτη. Παράλληλα, περιορισμοί τίθενται και στην αλιεία, δεδομένου ότι σε απόσταση τριών ναυτικών μιλίων από το νησί, αυτή επιτρέπεται από 1η Ιουνίου μέχρι 31η Οκτωβρίου και μόνο κατόπιν σχετικής άδειας του λιμεναρχείου Σύρου. Είναι ως εκ τούτου σαφές, ότι οι προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας, της πολιτείας και των δήμων συνέτειναν προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας πρότυπης θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής γύρω από το νησί.
