Η Επιτροπή του άρθρου 1 παρ. 1 του ν.3900/2010, διέταξε με την υπ.αριθμ. ΠΝ2/5.02.2020 Πράξη της, την εισαγωγή σε πιλοτική δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας της εκκρεμούς ,ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς, αιτήσεως ακυρώσεως κατά i) του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ii) του Δήμου Σύρου- Ερμούπολης, με την οποία η αιτούσα ζήτησε την ακύρωση, i) της από 18.1.2018 βεβαίωσης οριστικής υπαγωγής στον ν. 4495/2017 όμορης της ιδιοκτησίας της (κηρυχθείσης ως μνημείου) τριώροφης οικοδομής με γκαράζ και υπόγειο, κειμένης στην Ερμούπολη και ii) της 74171/2019 έγκρισης εργασιών αποπεράτωσης αυθαίρετων κατασκευών επί της ίδιας ως άνω τριώροφης οικοδομής, εκδοθείσας από την Υπηρεσία Δόμησης Σύρου- Ερμούπολης.
Ειδικότερα, αφορμή υπήρξε η υπόθεση ενός κτιρίου στην Ερμούπολη της Σύρου, για το οποίο είχε προηγηθεί πολυετής δικαστική διαμάχη ανάμεσα σε δύο ιδιώτες, τα πραγματικά περιστατικά της οποίας έχουν εν συντομία ως εξής.
Η προσφεύγουσα είναι ιδιοκτήτρια ενός διατηρητέου αρχοντικού στην Ερμούπολη της Σύρου. Ήδη από το έτος 1998, σε γειτονικό από το σπίτι της οικόπεδο, εκδόθηκε οικοδομική άδεια για την ανέγερση τριώροφης οικοδομής, βάσει διατάγματος, το οποίο ακυρώθηκε από το ΣτΕ. Κατόπιν τούτου, η ιδιοκτήτρια του ακινήτου, με προσφυγή της, πέτυχε την παύση των εργασιών. Ακολούθησε η θετική γνωμοδότηση των Εφορειών Νεωτέρων Μνημείων και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, βάσει τη οποίας αναθεωρήθηκε η προγενέστερη άδεια, την ακύρωση της οποίας, ενώπιον του ΣτΕ, αιτήθηκε και πέτυχε η προσφεύγουσα.
Η δικαστική διαμάχη των μερών συνεχίστηκε κατόπιν επανέκδοσης της άδειας ανέγερσης, από δύο υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, με αποτέλεσμα η υπόθεση να φτάσει και πάλι ενώπιον του ΣτΕ, το οποίο ακύρωσε όλες τις άδειες και τις προγενέστερες αποφάσεις με νέα απόφασή του (υπ’αριθμ. 3921/2001). Η Πολεοδομία ωστόσο δεν εφάρμοσε τις αποφάσεις του Ανώτατου Ακυρωτικού, ενώ παράλληλα ο ιδιοκτήτης του κτιρίου επιχείρησε την ένταξή του στον ν. 4178/2013 προς νομιμοποίηση, η ρύθμιση της οποίας όμως κρίθηκε εν συνεχεία αντισυνταγματική.
Οι ιδιοκτήτες επιχείρησαν εκ νέου την νομιμοποίηση του κτιρίου βάσει του ν. 4495/2017, γεγονός που προκάλεσε εκ νέου τη δικαστική διαμάχη των μερών, οδηγώντας την, αυτή την φορά σε πιλοτική δίκη για την συνταγματικότητα της παρ. 3 του άρθρου 110 του ν. 4495/2017 (Α΄167).
Η αίτηση περί της υπαγωγής σε πιλοτική δίκη, την οποία κατέθεσε ο πληρεξούσιος δικηγόρος της αιτούσης την ακύρωση των ως άνω πράξεων, Ανδρέας Παπαπετρόπουλος, έγινε δεκτή από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Σημειώνεται ότι η πιλοτική αυτή δίκη διακρίνεται μεθοδολογικά από το συγγενή θεσμό της πρότυπης δίκης που θεσπίζεται δυνάμει του άρθρου 57 του ίδιου νόμου 3900/2010 . Στην πρότυπη δίκη, η πρωτοβουλία για την εκκίνηση της διαδικασίας δεν ανήκει στους διαδίκους, όπως συμβαίνει στην πιλοτική δίκη, αλλά κινείται αυτεπαγγέλτως από τον Γενικό Επίτροπο της Επικράτειας στα Διοικητικά Δικαστήρια ή τον Πρόεδρο του ΝΣΚ.
Περαιτέρω, και σε συνέχεια όσων προαναφέρθηκαν, σε πιλοτική δίκη θα τεθεί το ζήτημα της συνταγματικότητας της παρ. 3 του άρθρου 110 του ν. 4495/2017 (Α´167), με την οποία επετράπη, μεταξύ άλλων, η κατ’ εξαίρεση και υπό προϋποθέσεις υπαγωγή στο ευνοϊκό καθεστώς αναστολής και οριστικής εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών, των οποίων οι οικοδομικές άδειες και αναθεωρήσεις τους έχουν ακυρωθεί με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις, λόγω αντισυνταγματικότητας των νομοθετικών διατάξεων δυνάμει των οποίων εξεδόθησαν.
