Στην κρινόμενη υπόθεση, επί της οποίας εξεδόθη η υπ’αριθμ. ΣτΕ 1735/2019 του Πέμπτου Τμήματος του Δικαστηρίου, το Ανώτατο Ακυρωτικό κλήθηκε να εξετάσει αίτηση ακυρώσεως κατά της απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, αναφορικά με το ζήτημα της υπαγωγής σε ρύθμιση αυθαιρέτων κατασκευών, χωρίς φέροντα οργανισμό.
Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, η παρεμβαίνουσα εταιρία υπέβαλε δήλωση υπαγωγής αυθαίρετων κατασκευών χωρίς φέροντα οργανισμό (λυόμενων κτισμάτων – αποθηκών) στο άρθρο 24 του Ν.4014/2011. Η δήλωση αυτή ανακλήθηκε στη συνέχεια, με Απόφαση της Αρμόδιας Υπηρεσίας Πολεοδομίας, με την αιτιολογία ότι η αυθαίρετη κατασκευή των υποστηλωμάτων δεν συνιστά κτίριο με φέροντα οργανισμό.
Κατόπιν προσφυγής της παρεμβαίνουσας εταιρείας κατά της ανωτέρω απόφασης ανάκλησης, ενώπιον του αρμόδιου ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ., εκείνο απέρριψε την προσφυγή της. Η αιτιολογία της εκδοθείσας απόφασης ήταν ότι δεν δύναται να υπαχθούν οι ως άνω αυθαίρετες κατασκευές στο Ν. 4013/2011. Ταυτόχρονα όμως το ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ έδωσε την οδηγία ότι: “Μετά την ισχύ του Ν. 4178/2013, είναι δυνατή , προκειμένης της αναστολής επιβολής κάθε κύρωσης, η υπαγωγή μη ολοκληρωμένου αυθαιρέτου φέροντος οργανισμού στις διατάξεις του Ν 4178/2013. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι «κατ’ εφαρμογή του άρθρου 8 του Ν 4178/2013 και της Εγκ. 3/2013 παρ. Γ του Παραρτήματος Ι του ΥΠΕΚΑ, δεν επιτρέπεται η έκδοση έγκρισης οικοδομικών εργασιών σε αυθαίρετες κατασκευές ή τμήμα τους με μη ολοκληρωμένο φέροντα οργανισμό, ενώ είναι δυνατή , προκειμένης της αναστολής επιβολής κάθε κύρωσης, η υπαγωγή μη ολοκληρωμένου αυθαίρετου φέροντα οργανισμού στις διατάξεις του Ν 4178/2013, εφόσον πληρούνται οι οριζόμενες στον εν λόγω νόμο προϋποθέσεις, του προστίμου υπολογιζόμενου με αναλυτικό προϋπολογισμό».
Με βάση τα προαναφερθέντα, η παρεμβαίνουσα εταιρεία υπέβαλε στη συνέχεια δήλωση υπαγωγής των ένδικων αυθαίρετων κατασκευών στις διατάξεις του Ν . 4178/2013. Παράλληλα, ζήτησε τη διαγραφή των βεβαιωθέντων στο μεταξύ προστίμων. Ακολούθησε η υποβολή καταγγελιών εκ μέρους των αιτούντων, οι οποίοι αμφισβήτησαν τις θέσεις που διατύπωσαν οι προαναφερόμενες Υπηρεσίες, όσον αφορά τη δυνατότητα ρύθμισης αυθαιρέτων χωρίς φέροντα οργανισμό.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η αρμόδια Δ/νση Πολεοδομίας του Δήμου, να απευθύνει ερώτημα προς το ΥΠΕΚΑ, σχετικά με το κρίσιμο εν προκειμένω νομικό ζήτημα, διατυπώνοντας συγχρόνως την άποψη ότι δεν είναι δυνατή η υπαγωγή στις διατάξεις αναστολής επιβολής κυρώσεων του άρθρου 8 του Ν 4178/2013, των ημιτελών κατασκευών, ο φέρων οργανισμός των οποίων δεν έχει ολοκληρωθεί.
Σε απάντηση του ως άνω ερωτήματος, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος , σύμφωνα με την οποία, ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος υιοθετεί την άποψη που διατυπώθηκε στην προηγηθείσα γνωμοδότηση του ΚΕΣΥΠΟΘΑ, ότι, δηλαδή, στις διατάξεις του Ν 4178/2013 (και κατ’ επέκταση του ν. 4495/2017) μπορούν να υπαχθούν όλες οι κατηγορίες αυθαίρετων οικοδομικών εργασιών κατά το άρθρο 4 παρ. 5 του Ν 4067/2012 και όχι μόνο τα κτίρια με ολοκληρωμένο φέροντα οργανισμό, υπό τις χρονικές προϋποθέσεις που θέτει ο Ν 4178/2013 (οι εργασίες να έχουν εκτελεστεί πριν τις 28.7.2011). Τούτο δε, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αναστολή επιβολής κυρώσεων και χωρίς, πάντως, να νομιμοποιούνται με την ίδια αυτή ρύθμιση, για το προβλεπόμενο στο νόμο χρονικό διάστημα, αυθαιρεσίες ή να κωλύεται η μεταγενέστερη άρση των αυθαιρεσιών για οποιονδήποτε λόγο, όπως η κατεδάφισή τους για λόγους αποκατάστασης του περιβάλλοντος ή η έκδοση άδειας νομιμοποίησης.
Η αίτηση ακυρώσεως που υποβλήθηκε ενώπιον του ΣτΕ κρίθηκε απαράδεκτη με την αιτιολογία ότι το προσβαλλόμενο έγγραφο του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος δεν εκδόθηκε επί προσφυγής της παρεμβαίνουσας εταιρείας κατά εκτελεστής διοικητικής πράξης περί επιβολής κυρώσεων (προστίμων) για διατήρηση αυθαιρέτων, αλλά εκδόθηκε ως νομική απάντηση επί σειράς ερωτημάτων του Δήμου. Συνέπεια τούτου , ήταν η αφηρημένη ερμηνεία των οικείων διατάξεων και η έκδοση ενός εγγράφου με πληροφοριακό χαρακτήρα, το οποίο και στερείται εκτελεστότητας.
Η προσβαλλόμενη απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού αποτελεί, παραταύτα, μια δυναμική συμβολή επί του ζητήματος της υπαγωγής σε ρύθμιση αυθαιρέτων κατασκευών χωρίς φέροντα οργανισμό (άρ. 8 Ν 4178/2013, άρ. 97 Ν 4495/2017) το οποίο ζήτημα, φαίνεται να οδεύει πλέον προς την ερμηνευτική του λύση.
