Με νέα απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίθηκε αντισυνταγματική η εξαγορά παρανόμως εκχερσωμένων εκτάσεων προ ή μετά του 1975. Την προσφυγή στο ΣτΕ είχαν καταθέσει η ΠΕΔΔΥ και το ΓΕΩΤΕΕ (Γεωτεχνικό Επιμελητήριο). Είχε προηγηθεί η έκδοση της υπ’αριθμ. 645/2019 Απόφασης του Έ Τμήματος του ΣτΕ, με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις του 2014 και του 2017, σύμφωνα με τις οποίες είχε δοθεί η δυνατότητα, έναντι καταβολής τιμήματος, να πραγματοποιείται η εξαγορά δασικών εκτάσεων ή χρήσης και να καλλιεργούνται. Η υπόθεση, εν συνεχεία, παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, όπου οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις κρίθηκαν εκ νέου αντισυνταγματικές.
Η προσφυγή της ΠΕΔΔΥ και του ΓΕΩΤΕΕ αφορούσε υπουργικές αποφάσεις για τη διαδικασία εξαγοράς που προβλεπόταν στις διατάξεις των νόμων 4280/2014 και του 4467/2017, με τις οποίες δόθηκε δυνατότητα πλήρους εξαγοράς εκτάσεων που εκχερσώθηκαν πριν το 1975 και αγοράς του δικαιώματος αγροτικής χρήσης για όσες εκχερσώθηκαν από το 1975 έως το 2007.
Πρόκειται για μια δικαστική απόφαση που αφορά μεγάλο αριθμό πολιτών , δεδομένου ότι, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, που αφορούν σε περιοχές που έχει καταρτιστεί δασικός χάρτης, μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί στις Διευθύνσεις Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων 74.395 αιτήσεις που αντιστοιχούν σε 370.294 στρέμματα, εκ των οποίων επιδοτούνται μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ (ο αρμόδιος Οργανισμός του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης) τα 351.245, δηλαδή το 95%. Το πρόβλημα είναι εντονότερο σε κάποιους νομούς, και συγκεκριμένα στη Λάρισα (62.547 στρέμματα), τη Μαγνησία (59.617 στρέμματα), την Ηλεία (53.170 στρέμματα), τη Χαλκιδική (55.752 στρέμματα), τη Μεσσηνία (29.161 στρέμματα), την Πιερία (21.489 στρέμματα), την Αχαΐα (12.805 στρέμματα) και στη Λακωνία (12.170 στρέμματα).
Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, επί της ουσίας αντισυνταγματικές κρίνονται οι παράνομες εκχερσώσεις, στις οποίες όμως με σχετική νομοθετική ρύθμιση του 2017 δινόταν η δυνατότητα εξαγοράς της χρήσης τους εφόσον αυτή εξακολουθούσε να είναι αγροτική. Υπενθυμίζεται ότι με τη νομοθετική ρύθμιση του 2017, προβλεπόταν ότι οι δασικές εκτάσεις που εκχερσώθηκαν για γεωργική χρήση πριν από το 1975 και διατηρούσαν τη χρήση αυτή μέχρι σήμερα, μπορούσαν να εξαγοραστούν με ευνοϊκότερους όρους και συγκεκριμένα έναντι τιμήματος που οριζόταν στο 1/4 της αντικειμενικής αξίας ή της αγοραίας αξίας. Προβλέπονταν επίσης η δυνατότητα καταβολής σε μηνιαίες δόσεις, ενώ όσοι δεν επιθυμούσαν να ακολουθήσουν τη διαδικασία εξαγοράς μπορούσαν να ζητήσουν την έκδοση της προβλεπόμενης απόφασης έγκρισης επέμβασης καταβάλλοντας μόνο αντάλλαγμα χρήσης.
Σε ό,τι αφορά στις εκχερσωμένες εκτάσεις για γεωργική εκμετάλλευση της περιόδου από το 1975 έως και τις 7 Μαρτίου 2007, χωρίς τη σχετική άδεια της δασικής υπηρεσίας, οι κάτοχοι-καλλιεργητές υποχρεούνταν στην καταβολή αφενός του προβλεπόμενου χρηματικού ανταλλάγματος και αφετέρου μιας αντισταθμιστικής δαπάνης προκειμένου να υλοποιηθεί δάσωση ή αναδάσωση. Μετά την εξόφληση του τιμήματος, προβλεπόταν η έκδοση διαπιστωτικής πράξης αλλαγής χρήσης γης. Για τις εκχερσωμένες εκτάσεις αυτής της περιόδου, για τις οποίες αποδεικνυόταν ότι είναι ενταγμένες στον ΟΣΔΕ, δεν υφίστατο πλέον η υποχρέωση υποβολής οικονομοτεχνικής μελέτης αλλά αρκούσε σχετική γνωμοδότηση από τη δασική υπηρεσία.
Κατόπιν των ανωτέρω, αναμένεται η νέα νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου περιβάλλοντος, ώστε να δοθεί μια μέση λύση στο τέλος που έβαλε το Συμβούλιο της Επικρατείας για την εξαγορά των παρανόμων εκχερσωμένων εκτάσεων.
