Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που αναμένεται να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην περιβαλλοντική νομοθεσία, με σκοπό τον “εκσυγχρονισμό” της, όπως τιτλοφορείται το νομοσχέδιο. Στόχος του Υπουργείου είναι η επίλυση των χρόνιων παθογενειών και προβλημάτων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, με απώτερο σκοπό την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τη βελτίωση των συνθηκών εξυπηρέτησης των πολιτών και την προώθηση των επενδύσεων. Με το σχεδιαζόμενο νόμο προωθούνται τέσσερις, συνολικά, καίριες παρεμβάσεις στην περιβαλλοντική νομοθεσία, που συνοψίζονται ως εξής:
Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων: Απλοποιείται η διαδικασία έκδοσης των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), με τη σύντμηση των νόμιμων προθεσμιών και την πρόβλεψη της αυστηρής τήρησής τους, με τον περιορισμό των σταδίων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την πρόβλεψη συνεπειών για την υπέρβαση των σχετικών προθεσμιών και, τέλος, με την αξιοποίηση των Πιστοποιημένων Ιδιωτών Αξιολογητών, που θα έχουν τη δυνατότητα να διεκπεραιώνουν το σύνολο της διαδικασίας της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Εξίσου απλοποιείται η διαδικασία τροποποίησης και ανανέωσης των ΑΕΠΟ, με την επέκταση της χρονικής ισχύος των ΑΕΠΟ από 10 σε 15 έτη, με τη θέσπιση αυστηρών κριτηρίων, για τη διάκριση των τροποποιήσεων σε ουσιώδεις και επουσιώδεις και, τέλος, με την πρόβλεψη διαφορετικών και απλοποιημένων διαδικασιών για την κάθε κατηγορία τροποποιήσεων.
Κομβικές είναι οι παρεμβάσεις, που επιχειρούνται με το νομοσχέδιο, στη διαδικασία αδειοδότησης των ΑΠΕ, που σήμερα απαιτεί πολλά χρόνια και ακόμη περισσότερα στάδια, για να ολοκληρωθεί. Με το νομοσχέδιο, που ως προς αυτό καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς αιτήσεις, προβλέπεται η αντικατάσταση της σήμερα απαιτούμενης Άδειας Παραγωγής, με τη Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, που θα εκδίδεται μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης, με λιγότερα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Επιπλέον, καταργείται η απαίτηση έκδοσης απόφασης της Ολομέλειας της ΡΑΕ, θεσπίζεται νέα διαδικασία, με ειδικό πληροφοριακό σύστημα και δημιουργείται Ηλεκτρονικό Μητρώο ΑΠΕ. Τέλος, καταργείται η υποχρέωση καταβολής του Τέλους Διατήρησης, αναδρομικά από 1.1.2020.
Προστατευόμενες περιοχές: Εισάγεται ένα νέο, ευρωπαϊκό μοντέλο διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών, με τη δημιουργία του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), που θα εποπτεύεται από το ΥΠΕΝ και θα έχει επιτελική λειτουργία και ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα να συνάπτει μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, αλλά και προγραμματικές συμβάσεις με τις Περιφέρειες και τους Δήμους. Τα μέχρι σήμερα υφιστάμενα 36 Διοικητικά Συμβούλια των Φορέων Διαχείρισης καταργούνται και δημιουργούνται 24 αποκεντρωμένες δομές (ΜΔΠΠ), στο πλαίσιο του φορέα, για την εποπτεία, την επιστημονική παρακολούθηση και την ανάδειξη των Προστατευόμενων Περιοχών, στο πλαίσιο των οποίων θα λειτουργούν ειδικές επιτροπές.
Ιδίως ως προς τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, προβλέπεται η δημιουργία, εντός εκάστης εξ αυτών, από 1 έως 4 ζωνών κλιμακούμενης προστασίας, οι οποίες θα είναι οι ζώνες “απόλυτης προστασίας της φύσης”, “προστασίας της φύσης”, “διαχείρισης οικοτόπων και ειδών” και “βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων”. Για κάθε μία από τις ζώνες αυτές καθορίζονται οι επιτρεπόμενες και απαγορευμένες δραστηριότητες, βάσει των χρήσεων γης.
Δασικοί χάρτες και οικιστικές πυκνώσεις: Εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές, για τις οποίες, πριν το 1975, είχαν εκδοθεί πράξεις της Διοίκησης, με τις οποίες άλλαξε, νομίμως, ο χαρακτήρας τους, από δασικός σε αγροτικός. Πρόκειται, ειδικότερα, για διανομές, αναδασμούς, απαλλοτριώσεις για αγροτική αποκατάσταση, καθώς επίσης και άδειες του υπουργού Γεωργίας ή του νομάρχη για μεταβίβαση κλήρου. Προς το σκοπό αυτό, αναμορφώνονται όλοι οι δασικοί χάρτες, συμπεριλαμβανομένων των κυρωμένων, προκειμένου να ληφθούν υπ’ όψιν οι διοικητικές πράξεις. Για την επιτάχυνση δε της διαδικασίας εξέτασης των αντιρρήσεων, προβλέπεται, ιδίως, η δυνατότητα των πολιτών να αξιοποιούν την περιουσία τους, όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να ολοκληρωθεί η εξέταση του συνόλου των αντιρρήσεων σε ολόκληρο το νομό.
Ιδίως ως προς τις οικιστικές πυκνώσεις, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, με την υπ’ αριθ. 685/2019 απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ, προβλέπεται η εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών, με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις, σε συμμόρφωση με το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ, καθώς επίσης και η έκδοση προεδρικού διατάγματος, για τον καθορισμό των κριτηρίων, βάσει των οποίων κατοικίες εντός δασικών εκτάσεων, με τήρηση των συνταγματικών επιταγών και τη διαφύλαξη του δασικού ισοζυγίου, μπορούν, υπό όρους, να τακτοποιούνται. Ως προς τη δυνατότητα τακτοποίησης, αυτή παρέχεται για 30 έτη, για τις κατοικίες, που έχουν ανεγερθεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων, εφόσον δεν είναι μεμονωμένες, αλλά βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων, δεν έχουν οικοδομηθεί μετά τον Ιούνιο 2011 και δεν βρίσκονται σε άλλες, περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές.
Απόβλητα, αστικά λύματα και πλαστικές σακούλες: Απλουστεύεται και επισπεύδονται η υφιστάμενη διοικητική διαδικασία, για την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, αναφορικά με τα μη επικίνδυνα απόβλητα και, παράλληλα, θεσπίζεται η υποχρέωση των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος να διαθέτουν καφέ κάδο, όπου υπάρχει σχετική υποδομή. Επιπλέον, για τα επικίνδυνα απόβλητα, προβλέπεται η υποχρέωση των ιδιοκτητών να μεριμνούν για ασφαλή συλλογή και μεταφορά αυτών, που βρίσκονται στο ακίνητό τους και να εξασφαλίζουν την πρόσβαση σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα με σχετική άδεια, ενώ, σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους, η αρμόδια υπηρεσία προβαίνει σε συλλογή και απομάκρυνση των επικίνδυνων αποβλήτων και καταλογίζει τη σχετική δαπάνη στον ιδιοκτήτη και στον επικαρπωτή του ακινήτου. Τέλος, ως προς τα απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑEKK), για την έκδοση οικοδομικής άδειας, θεσπίζεται ως προϋπόθεση η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ.
Ως προς τα αστικά λύματα, προβλέπεται η χρηματοδότηση, από ενωσιακούς και εθνικούς πόρους, για την κατασκευή εξωτερικών αγωγών διακλαδώσεων, χωρίς οικονομική επιβάρυνση των εκάστοτε ιδιοκτητών. Τέλος, επιχειρείται η ολιστική προσέγγιση του προβλήματος της χρήσης πλαστικών μίας χρήσης, με την επιβολή τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες, ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος, με μοναδική εξαίρεση τις σακούλες, που είναι βιοαποδομήσιμες / λιπασματοποιήσιμες.
Τα ζητήματα αυτά, τα οποία αποτελούν το αντικείμενο του νέου νομοσχεδίου, αποτελούν κομβικά σημεία της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, που απασχολούν, πρακτικά, πλήθος πολιτών, αλλά και επενδυτών, καθώς επίσης και δημόσιων φορέων. Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, που ολοκληρώθηκε στις 18 Μαρτίου, αναμένεται, πλέον, η κατάθεσή του στη Βουλή προς ψήφιση, με ενσωματωμένα, φυσικά, τα αποτελέσματα της διαβούλευσης.
