Νομοσχέδιο για την μεταφορά συντελεστή δόμησης, προωθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος, προκειμένου να δώσει την δυνατότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες να αξιοποιήσουν την περιουσία τους. Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την μεταφορά συντελεστή δόμησης και θα αφορά διατηρητέα κτίρια, δεσμευμένα οικόπεδα (που δεσμεύτηκαν για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων), απαλλοτριωμένους χώρους, εγκαταλελειμμένες βιομηχανίες και ξενοδοχεία και άλλες κατηγορίες ακινήτων.
Η μεταφορά του συντελεστή δόμησης αποτελεί το πολεοδομικό «εργαλείο» για την αξιοποίηση των περιουσιών των πολιτών, το οποίο , σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του Υπουργείου, θα εφαρμοστεί και στην τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Το μέτρο αυτό αποσκοπεί να επιτρέψει τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων σε πυκνοδομημένες πόλεις με μικρό κόστος, ενώ παράλληλα θα δώσει νέα ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα με την αξιοποίηση των περιουσιών των πολιτών.
Δύο είναι οι προϋποθέσεις για να λειτουργήσει στην πράξη η μεταφορά του συντελεστή δόμησης. Η πρώτη είναι ο καθορισμός συγκεκριμένων περιοχών που θα λειτουργήσουν ως Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης και η δεύτερη είναι η ενεργοποίηση της Ψηφιακής Τράπεζας Γης.
Ειδικότερα, ως προς τις Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης, αυτές θα καθοριστούν με δύο τρόπους. Αρχικά, με ένα πρόγραμμα ταχείας οριοθέτησής τους σε δεκάδες δήμους, το οποίο έχει ήδη σχεδιαστεί και προβλέπει περικεντρικές περιοχές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και άλλων μεγάλων πόλεων. Και εν συνεχεία, με τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια, μέσω των οποίων θα καθορίζονται και Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης που δεν θα έχουν καθοριστεί με το πρώτο πρόγραμμα.
Όσον αφορά την ενεργοποίηση της Ψηφιακής Τράπεζας Γης, η θεσμοθέτησή της θα γίνει στο πλαίσιο ενός σχεδίου νόμου για θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας, ο οποίος αναμένεται να ψηφιστεί τον ερχόμενο Ιούνιο, με φορέα υλοποίησης του έργου, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Ο στόχος της Ψηφιακής Τράπεζας Γης δεν θα περιορίζεται στην αρχειοθέτηση των τίτλων. Εκτός από την δυνατότητα εγγραφής στην Ψηφιακή Τράπεζα Γης των τίτλων μεταφοράς που έχουν ήδη εκδοθεί, καθώς και των τίτλων μεταφοράς συντελεστή δόμησης που θα εκδοθούν στο μέλλον, θα διαμορφωθεί επιπροσθέτως ένας απλός και αποτελεσματικός μηχανισμός προκειμένου να καταστεί δυνατή, μέσω μιας απρόσωπης ηλεκτρονική διαδικασίας, η αντιστοίχηση της προσφοράς των τίτλων (δηλαδή τα μεταφερόμενα δικαιώματα από τους υποψήφιους πωλητές) με την ζήτησή τους (από τους υποψήφιους αγοραστές).
Σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», είναι σε εκκρεμότητα 3.837 συνολικά τίτλοι δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δόμησης, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 428.602 τετραγωνικά μέτρα μεταφερόμενης επιφάνειας, ενώ έχουν εκδοθεί 19.763, συνολικά, τίτλοι.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1979 (ν. 880/79), κρίθηκε όμως αντισυνταγματικός με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (υπ’αριθμ. 1071-3/1994) . Την ίδια τύχη είχαν και οι σχετικές διατάξεις του ν.2300/1995 και του ν. 3044/2002, οι οποίες κρίθηκαν επίσης αντισυνταγματικές με τις υπ’ αριθμ . ΣτΕ Ολομ. 6070/1996 και ΣτΕ 2435/2017. Κατόπιν όλων των ανωτέρω, οι διατάξεις που ρυθμίζουν σήμερα την μεταφορά συντελεστή δόμησης (άρθρα 68 επ. του ν. 4495/2017) παραμένουν ανεφάρμοστες και ως εκ τούτου αναμένονται οι ρυθμίσεις του νέου νόμου.
