Νέες διευκολύνσεις για την τακτοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων παρέχει το Υ.Π.Ε.Κ.Α. Βάσει του σχεδίου νόμου, οι αυθαιρεσίες ομαδοποιούνται σε τρεις βασικές κατηγορίες, ανάλογα με το μέγεθος της παράβασης και οι προϋποθέσεις για την τακτοποίησή τους διαφοροποιούνται, ανάλογα με το χρόνο πραγματοποίησής τους.

Συγκεκριμένα, για αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν πριν από τις 09.06.1975, προβλέπεται ότι αυτά εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή εφάπαξ 500 ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σχέδια στα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Διευκρινίστηκε, μάλιστα, ότι για πρόστιμα που καταβλήθηκαν για αυθαιρεσίες προ της 09.06.1975, τα χρήματα θα επιστρέφονται στους δικαιούχους.

Για αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μεταξύ 09.06.1975 και 31.12.1982, εξακολουθεί να ισχύει η υφιστάμενη ρύθμιση, η καταβολή, δηλαδή, του 15% του συνολικού προστίμου για οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση, αντί τριακονταετούς τακτοποίησης. Μόνη διαφορά είναι ότι δεν απαιτείται, πλέον, η καταβολή σχεδίων.

Για αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν από 01.01.1983 έως 31.12.2003, εξακολουθεί να απαιτείται η καταβολή του 80% του συνολικού προστίμου.

Ως προς την κατηγοριοποίηση των αυθαιρεσιών, αυτές διαμορφώνονται ως εξής :

-μικρές παραβάσεις όπως π.χ. πέργκολες, μπάρμπεκιου, προσθήκη εξωτερικής μόνωσης : θα εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση με την καταβολή εφάπαξ 500 ευρώ, ενώ θα προσμετρούνται ανά ιδιοκτησία και όχι η κάθε μία χωριστά. Συνεπώς, όποιος αυθαιρετούχος είχε, έως σήμερα, τακτοποιήσει περισσότερες από μία παραβάσεις, θα δικαιούται επιστροφή χρημάτων.

-μεσαίες παραβάσεις, δηλαδή αυθαιρεσίες και αλλαγές χρήσεις που δεν ξεπερνούν το συντελεστή δόμησης και την κάλυψη σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% : για την τακτοποίησή τους εξακολουθεί να ισχύει η ρύθμιση και ο υπολογισμός του προστίμου ως έχει. Μάλιστα, με την “Ταυτότητα Κτιρίου” οι εν λόγω παραβάσεις θα δηλώνονται και θα εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση, εκτός αν πρόκειται για αυθαιρεσίες σε προκήπια και ακάλυπτους.

-μεγάλες παραβάσεις, δηλαδή αυθαιρεσίες και αλλαγές χρήσεις που υπερβαίνουν το συντελεστή δόμησης και την κάλυψη σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40%, σε κτίρια με ή και χωρίς οικοδομική άδεια : εξακολουθεί να δίνεται η δυνατότητα τακτοποίησης για 30 έτη και το πρόστιμο υπολογίζεται ως έχει.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η κόκκινη γραμμή της 28.07.2011 παραμένει και κτίρια των οποίων ο φέρων οργανισμός ανεγέρθηκε μεταγενέστερα δεν μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση.

Άλλες διευκολύνσεις που παρέχονται αφορούν εκπτώσεις σε ορισμένες περιπτώσεις και σε ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού. Ειδικότερα, σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής όλου του προστίμου, δίνεται έκπτωση 25 %, ενώ σε περίπτωση καταβολής του 30% του προστίμου εντός εξαμήνου δίνεται έκπτωση 10%. Ακόμη, έκπτωση της τάξης του 85% γίνεται σε άτομα με αναπηρία άνω του 80% και σε πρόσωπα που επιβαρύνονται φορολογικά από αυτά, ενώ έκπτωση της τάξης του 80% γίνεται σε παλιννοστούντες, μουσουλμάνους της Θράκης, πολύτεκνους και ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67%.

Τέλος, οι δόσεις αυξάνονται από 48 σε 60 και η καταβολή τους μπορεί να γίνει μέσα σε 5 και όχι 4 χρόνια, ενώ δεν είναι απαραίτητο να είναι ισόποσες, αρκεί να καταβάλλεται τουλάχιστον το 5% του προστίμου κάθε εξάμηνο.