Μεγάλες αλλαγές στο επίπεδο του πολεοδομικού σχεδιασμού και κυρίως στο κρίσιμο ζήτημα της “εκτός σχεδίου” δόμησης επιφέρει το νομοσχέδιο για τον «Εκσυγχρονισμό της πολεοδομικής και χωροταξικής νομοθεσίας», που μόλις ψηφίστηκε και αναμένεται πλέον η δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Βασικά σημεία του νέου Νόμου είναι, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Περιορίζεται η άναρχη εκτός σχεδίου δόμηση. Μειώνονται κατά 10% οι συντελεστές στην εκτός σχεδίου δόμηση. Αλλάζει το καθεστώς των παρεκκλίσεων αρτιότητας (εκτός σχεδίου οικόπεδα 750 τ.μ., 1200 τ.μ., 2 στρέμματα) με την πρόβλεψη μεταβατικού διαστήματος για την έκδοση οικοδομικής άδειας από τους ιδιοκτήτες που το επιθυμούν. Πρόκειται για τις παρεκκλίσεις που αφορούσαν οικόπεδα κάτω των τεσσάρων στρεμμάτων. Δεν αλλάζει, επομένως, τίποτα στο καθεστώς της “εκτός σχεδίου” δόμησης στα τέσσερα στρέμματα .
- Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, όσοι ιδιοκτήτες επιθυμούν να χτίσουν με βάση το υπάρχον καθεστώς έχουν τουλάχιστον έξι χρόνια στη διάθεσή τους για να το κάνουν. Ειδικότερα, εντός της προβλεπόμενης μεταβατικής περιόδου των δύο χρόνων από τη δημοσίευση του νόμου, οι ιδιοκτήτες με γήπεδα κάτω των τεσσάρων στρεμμάτων έχουν το δικαίωμα να προχωρήσουν στην έκδοση άδειας δόμησης. Σημειώνεται ότι στη διετία αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση άλλων αδειών που αποτελούν προϋπόθεση για την τελική έκδοση της άδειας δόμησης, όπως είναι οι άδειες της αρχαιολογικής υπηρεσίας ή του αρμόδιου Δασαρχείου.
- Απλοποιείται το σύστημα των χρήσεων γης με ον περιορισμό των γενικών χρήσεων γης, ώστε να διευκολυνθούν οι μικτές χρήσεις.
- Ενεργοποιείται η μεταφορά του συντελεστή δόμησης και δημιουργείται η Ψηφιακή Τράπεζα Γης, ως βασικό εργαλείο για την υλοποίηση αυτής της πρόβλεψης, προς διευκόλυνση των ιδιοκτητών διατηρητέων κτιρίων.
- Επιταχύνεται και ψηφιοποιείται η έκδοση οικοδομικών αδειών μέσω της ενίσχυσης ηλεκτρονικής διαδικασίας έκδοσης. Πλέον, το σύνολο των οικοδομικών αδειών εκδίδεται αυτόματα ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις αναγκαίες εγκρίσεις. Καθιερώνεται ελαφριά διαδικασία υποχρεωτικής προέγκρισης για τις οικοδομικές άδειες κατηγορίας 1 και 2.
- Θεσπίζονται η «απόσυρση» κτιρίων και η απαλλοτρίωση ορόφων ως νέα πολεοδομικά εργαλεία στο πλαίσιο του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) . Για την «απόσυρση» κτιρίων, η οποία θα διενεργείται με πρωτοβουλία των ιδιοκτητών, θεσπίζονται σχετικά κίνητρα. Για την δε απαλλοτρίωση ορόφων, προβλέπεται η εύλογη αποζημίωση των ιδιοκτητών σε εξαιρετικές περιπτώσεις (π.χ. πρόσφατη περίπτωση ξενοδοχείου στην Ακρόπολη).
- Εξορθολογίζεται το σύστημα ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, με την πρόβλεψη αυτοδίκαιης άρσης των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων μετά την παρέλευση μεγάλου διαστήματος από την επιβολή τους. Ορίζεται, επίσης, ότι μια ρυμοτομική απαλλοτρίωση μπορεί να επιβληθεί εκ νέου μόνο μία φορά, προς διευκόλυνση των ιδιοκτητών που υφίστανται μια ατέρμονη διαδικασία επανεπιβολής ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων της περιουσίας τους.
- Ρυθμίζονται επιμέρους θέματα αυθαιρέτων, που προέκυψαν από τη διαδικασία υπαγωγής τους σε τακτοποίηση. Εντάσσονται στην Κατηγορία 4 ορισμένες μικρής κλίμακας παραβάσεις που είχαν ενταχθεί στην Κατηγορία 5.
